آیا فرش ماشینی بید می‌زند؟ پاسخی که باید بدانید

یکی از نگرانی‌های اصلی هنگام نگهداری فرش، احتمال آسیب دیدن آن توسط حشراتی مثل بید است. همین موضوع باعث می‌شود بسیاری از افراد بپرسند که: آیا فرش ماشینی هم بید می‌ زند؟
با بیان ساده، در شرایط خاص، حتی فرش ماشینی هم می‌تواند دچار بیدزدگی شود؛ با این حال، احتمال چنین آسیبی در مقایسه با فرش‌های دستباف بسیار کمتر است. به‌طور معمول، بیدها به الیاف طبیعی مانند پشم و ابریشم علاقه بیشتری دارند. بنابراین، اگرچه فرش‌های ماشینی که با الیاف مصنوعی بافته شده‌اند به‌ندرت دچار بیدزدگی می‌شوند، اما اگر در بافت آن‌ها از نخ‌های طبیعی نیز استفاده شده باشد، خطر بید زدن فرش افزایش می‌یابد.
در این مقاله، به صورت کامل و جامع به این موضوع می‌پردازیم که بید زدن فرش چیست و برای از بین بردن بید فرش چه کنیم. همچنین راهکارهای عملی برای جلوگیری آن را نیز به شما آموزش می‌دهیم.
مقاله مرتبط: فرش ماشینی چیست؟

فرش بید زده چیست؟

بید فرش چیست؟ بیدها، حشرات کوچکی هستند که لارو (کرم) آن‌ها از الیاف طبیعی تغذیه می‌کند. این لاروها با جویدن الیاف فرش، باعث ایجاد آسیب و از بین رفتن قسمت‌هایی از بافت فرش می‌شوند. اگر برایتان سوال است بید فرش چه شکلی است، باید بدانید که لاروها به شکل کرم‌های کوچک سفید یا کرم‌رنگ هستند و گاهی با تارهای ابریشمی پوشیده می‌شوند.

چه فرش‌هایی بید می‌زنند؟

بیدها برای تغذیه کردن به پروتئین کراتین موجود در الیاف طبیعی مانند پشم، ابریشم و مو نیاز دارند. بنابراین، فرش‌های دستباف که پشمی و ابریشمی هستند، هدف اصلی آن‌ها است.
در مقابل، فرش‌های ماشینی  بیشتر از الیاف مصنوعی مانند اکریلیک و پلی‌استر تولید می‌شوند که فاقد پروتئین کراتین هستند. الیاف هیت‌ست شده نیز به دلیل فرآیندهایی که روی آن اجرا می‌شود، مقاومت بیشتری در برابر حشرات دارند. بنابراین، فرش‌های ماشینی ذاتاً ضد بید هستند، اما اگر در بافت آن‌ها پشم استفاده شده یا در محیطی نگهداری شوند که منبع غذایی دیگری برای بیدها فراهم باشد (مثل گرد و غبار حاوی الیاف طبیعی)، ممکن است آسیب ببینند و بید زدن فرش را داشته باشیم. اگر می‌خواهید خیالتان از بابت بیدزدگی راحت باشد، پیشنهاد می‌کنیم فرش ماشینی با الیاف اکریلیک هیت‌ست شده تهیه کنید. این نوع فرش به دلیل فرآیند هیت‌ست، مقاومت بالایی در برابر بید و پرزدهی دارد و عمر فرش ماشینی را افزایش خواهد داد.
مقاله مرتبط: فرش هیت ست شده

فرش اکریلیک بید می‌زند یا پلی‌استر؟

بید زدن فرش در هر دو نوع جنس اکریلیک و پلی استر نادر است و هیچ‌کدام از این دو نوع فرش به طور معمول بید نمی‌زنند. بیدها برای رشد و تغذیه به پروتئین کراتین نیاز دارند که در الیاف طبیعی مانند پشم و ابریشم یافت می‌شود. از آنجا که الیاف اکریلیک و پلی‌استر هر دو مصنوعی هستند، منبع غذایی مناسبی برای بیدها محسوب نمی‌شوند. بنابراین، از نظر مقاومت در برابر بیدزدگی، هر دو انتخاب‌های بسیار ایمنی هستند. برای اطلاعات بیشتر در این باره می‌توانید مقاله تفاوت فرش اکریلیک و پلی استر را بخوانید.
مقاله مرتبط: فرش اکریلیک چیست؟

فرش پلی پروپیلن بید می‌زند یا اکریلیک؟

در پاسخ به این سوال که تفاوت فرش پلی پروپیلن و اکریلیک از نظر بیدزدگی در چیست، باید گفت که هر دو الیاف مصنوعی هستند. احتمال بید زدن فرش ماشینی خیلی پایین است. به این دلیل که هیچ‌کدام از آن‌ها منبع غذایی برای بیدها محسوب نمی‌شوند. بنابراین، از نظر مقاومت در برابر بید زدن فرش، هیچ‌گونه تفاوت خاصی بین این دو نوع جنس وجود ندارد و می‌توانید با خیال راحت آن‌ها را انتخاب کنید.

نشانه‌های بیدزدگی فرش

اگر نگران بید زدن فرش خود هستید، این علائم ظاهری و فیزیکی را بشناسید:

• مشاهده حشرات ریز: اولین نشانه بید زدن فرش، دیدن حشرات بالغ بید (که شبیه پروانه‌های ریز هستند) یا لاروهای کوچک و کرم‌مانند آن‌هاست که در حال حرکت روی فرش یا نزدیک آن هستند.
• تارهای ابریشمی ریز: در قسمت‌های آسیب‌دیده، ممکن است تارهای نازک و ابریشمی شکلی شبیه به تار عنکبوت مشاهده کنید که توسط لاروها برای محافظت از خود تنیده شده‌اند.
• سوراخ‌های کوچک و نامنظم: مهم‌ترین نشانه، وجود سوراخ‌های ریز در بافت فرش است.که به دلیل جویدن الیاف فرش توسط لاروها ایجاد می‌شوند.
• نازک شدن الیاف در یک ناحیه:در اثر تغذیه لاروها، تراکم و ضخامت الیاف فرش در یک قسمت خاص کاهش یافته و آن ناحیه نسبت به قسمت‌های دیگر نازک‌تر و ضعیف‌تر به نظر می‌رسد.
• لکه های سفید عمیق: وجود لکه‌های سفیدرنگ که در عمق الیاف فرش دیده می‌شوند، می‌تواند نشانه‌ای از فضولات لاروها یا پوسته پیله آن‌ها باشد که در حال گسترش هستند.
• ذرات ریز شبیه شن و ماسه: در زیر فرش یا در اطراف نواحی آسیب‌دیده، دانه‌های ریز و خاک‌مانندی پیدا می‌شود که در واقع فضولات لارو بید هستند.
• خورده شدن گره‌های پشت فرش: اگر پشت فرش را بررسی کنید و ببینید که گره‌ها خورده شده و از بین رفته‌اند، نشانه قطعی بید زدن فرش است، زیرا بیدها اغلب از قسمت پشتی فرش شروع به تخریب می‌کنند.
• کنده شدن آسان الیاف: در ناحیه‌ای که مورد حمله بید قرار گرفته، الیاف سست شده و با کشیدن کنده می‌شوند.
• بوی نامطبوع: احساس بوی نامطبوع، شبیه به نم‌زدگی یا کپک‌زدگی، می‌تواند نشانه‌ای از وجود رطوبت و فعالیت بیدها باشد.
• آلرژی و تحریک پوست: تماس با فضولات یا الیاف آسیب‌دیده توسط بید، می‌تواند باعث حساسیت و قرمزی پوست در افراد حساس شود.
• تارهای ابریشمی: دیدن تارهای نازک و ابریشمی که شبیه تار عنکبوت است.

در ادامه راهکارهایی برای اینکه بید فرش را چگونه از بین ببریم ارائه داده‌ایم.

دلایل اصلی بیدزدگی فرش

بیدها به دنبال محیطی مناسب برای رشد و تغذیه هستند. دلایل اصلی بید زدن فرش عبارتند از:

ریختن مایعات شیرین

بیدها و سایر حشرات به سمت مواد شیرین جذب می‌شوند. ریختن مایعاتی مانند شربت، نوشابه یا آبمیوه روی فرش و تمیز نکردن کامل آن، می‌تواند منبع غذایی مناسبی برای آنها باشد.

رطوبت در فرش یا نگهداری در محیط مرطوب

محیط مرطوب باعث می‌شود خطر بید زدن فرش افزایش یابد. بیدها عاشق رطوبت هستند. اگر فرش شما بعد از شستشو به خوبی خشک نشود و یا اینکه در محیطی مرطوب (مانند شهرهای شمالی یا زیرزمین) نگهداری شود، شرایط ایده‌آل برای رشد بیدها فراهم می‌گردد.

نگهداری نامناسب

نگهداری فرش ماشینی یا دستباف، به مدت طولانی‌ در مکانی آلوده و بدون نظافت، به بیدها فرصت می‌دهد که بدون مزاحمت در آنجا ساکن شوند و تخم‌گذاری کنند.

محیط تاریک و بدون تهویه

بیدها از نور و هوای تازه فراری هستند. بنابراین، زیر مبلمان، گوشه‌های تاریک اتاق و انبار بدون تهویه، بهترین مکان برای آن‌هاست.

گرمای زیاد

دمای بالا به رشد سریع‌تر لاروهای بید کمک می‌کند. بنابراین نگهداری فرش در محیط‌های بسیار گرم و بدون جریان هوا، به رشد آنها کمک می‌کند.

عدم نظافت منظم

گرد و غبار و آلودگی‌هایی که در فرش جمع می‌شوند، می‌توانند به عنوان منبع تغذیه برای بیدها عمل کنند و آن‌ها را به سمت فرش جذب کنند.

جمع بودن طولانی‌مدت فرش

تا کردن طولانی‌مدت فرش باعث ایجاد چین‌ و چروک‌هایی می‌شود که مکانی تاریک و امن برای بید زدن فرش ایجاد می‌کند. بهترین روش برای نگهداری طولانی‌مدت، لوله کردن فرش است.

مقایسه بیدزدگی در فرش ماشینی و دستباف

مقایسه بیدزدگی در فرش ماشینی و دستباف، در واقع مقایسه آسیب‌پذیری الیاف مصنوعی و طبیعی است. این دو نوع فرش از نظر مقاومت در برابر بید، تفاوت‌های چشمگیری دارند.
فرش‌های دستباف به دلیل استفاده از الیاف طبیعی مانند پشم، ابریشم و پنبه، منبع غذایی مورد علاقه بیدها هستند. پروتئین کراتین موجود در پشم، باعث می‌شود بیدها به راحتی به بافت فرش نفوذ کرده و گره‌ها را از بین ببرند. به همین دلیل، بیدزدگی در فرش دستباف یک تهدید جدی و شایع محسوب می‌شود.
اما فرش‌های ماشینی از آنجایی که بیشتر با الیاف مصنوعی مانند اکریلیک، پلی‌استر و غیره تولید می‌شوند، فاقد ماده مغذی برای بیدها هستند. این الیاف مصنوعی، ذاتاً ضد بید بوده و به همین دلیل، خطر بید زدن فرش در آن‌ها بسیار کم است. در نتیجه، نگهداری از فرش ماشینی در این مورد بسیار آسان‌تر است.

تفاوت بیدزدگی فرش و قالی: آیا این دو با هم فرق دارند؟

در زبان عامیانه، فرش و قالی به یک معنا به کار می‌روند، اما در اصطلاحات تخصصی، قالی به فرش دستباف با ابعاد بزرگ گفته می‌شود. نکته کلیدی این است که میزان آسیب‌پذیری بید، به جنس الیاف (طبیعی یا مصنوعی) بستگی دارد. به همین دلیل، فرش‌ها و قالی‌های دستباف که از پشم طبیعی بافته شده‌اند، در برابر بیدزدگی آسیب‌پذیرتر هستند، اما فرش ماشینی از هر نوع که باشد، در برابر بید مقاوم‌تر است. برای درک کامل‌تر تفاوت این دو مقاله تفاوت فرش و قالی را مطالعه کنید.

اثر بیدزدگی روی فرش نازک و ضخیم

اینکه فرش نازک بهتره یا ضخیم از منظر بید زدن فرش، سوال مهمی است که پاسخ آن به ضخامت فرش ماشینی بستگی دارد. بیدها به محیط‌های تاریک و بدون تهویه علاقه دارند. بنابراین، فرش‌های ضخیم با پرز بلندتر ممکن است محیط مناسب‌تری برای پنهان شدن لاروها فراهم کنند. در مقابل، شناسایی و رفع بیدزدگی در فرش‌های نازک، به دلیل بافت ظریف‌تر، سریع‌تر و آسان‌تر است، همچنین آسیب وارد شده به فرش نازک سریع‌تر به چشم می‌آید.

جلوگیری از بید زدن فرش: راهکارهای کاربردی و آسان

پیشگیری، بهترین راه مقابله با بید زدن فرش است. این راهکارهای ساده و کاربردی به شما کمک می‌کند از فرش خود در برابر بیدزدگی محافظت کنید:

• نگهداری فرش در مکان خشک و خنک

 رطوبت و گرمای زیاد، محیطی ایده‌آل برای رشد بید و کپک فراهم می‌کند.

• جاروبرقی کشیدن منظم

 گردوغبار و مواد آلی، غذای بیدها هستند؛ با نظافت منظم این منبع غذایی حذف می‌شود.

• بررسی دوره‌ای فرش

 بید زدن فرش، بیشتر از پشت فرش شروع می‌شود؛ با بازدید منظم می‌توان زود متوجه شد.

• پهن کردن فرش در آفتاب هر چند ماه یک‌بار

 نور خورشید لارو و تخم بید را از بین می‌برد و رطوبت اضافی را خشک می‌کند.

• تهویه مناسب محیط

 جریان هوا مانع ایجاد رطوبت و بوی نامطبوع می‌شود که بیدها به آن علاقه دارند.

• استفاده از برس مخصوص فرش

 برس کشیدن علاوه بر تمیزی، تخم و لارو احتمالی را از بین الیاف خارج می‌کند.

• گذاشتن نفتالین خرد شده بین لایه‌های فرش لوله شده

 بوی تند نفتالین، بیدها را فراری می‌دهد و مانع رشدشان می‌شود.

• استفاده از قرص کافور، خوشه‌های سدر یا فلفل خشک

 این مواد طبیعی خاصیت ضد بید دارند و بوی آنها برای حشرات ناخوشایند است.

• عدم استفاده از کاور پلاستیکی

 پلاستیک باعث حبس رطوبت در فرش می‌شود، می‌توانید به‌جای آن از کاغذ یا پارچه برای کاور کردن فرش استفاده کنید.

• تمیز کردن سریع آلودگی‌های شیرین

 شکر و مواد قندی، بید و حشرات دیگر را جذب می‌کنند؛ آنها را سریع پاک کنید.

• خودداری از تا کردن طولانی‌مدت فرش

 تا کردن طولانی باعث شکستگی بافت و ایجاد نقاطی می‌شود که برای بید زدن فرش مناسب است.

اگر فرش بید زد چیکار کنیم؟ اقدامات فوری و موثر برای رفع بیدزدگی

اکنون سوال اساسی اینجاست که بید فرش را چگونه از بین ببریم و برای بید فرش چه کنیم؟ بسیار خوب، در اینجا راهکارهای رفع بید زدن فرش به صورت کامل‌ و با توضیحات لازم آورده شده است:

سمپاشی توسط متخصصان

برای افرادی که می‌پرسند فرش بید زده را چه کنیم، روش حرفه‌ای برای از بین بردن بید و لاروهای آن با استفاده از سموم قوی و تجهیزات ایمن، بدون آسیب به فرش است.

اسپری ضد بید مخصوص فرش

محلول آماده‌ای که روی سطح و پشت فرش اسپری می‌شود تا بیدها را دفع یا نابود کند. این اسپری‌ها باید طبق دستورالعمل و با رعایت نکات ایمنی استفاده شوند.

پودرهای شیمیایی ویژه بیدزدگی

پودرهای مخصوصی نیز در بازار وجود دارند که برای از بین بردن بید و حشرات استفاده می‌شوند. این پودرها در الیاف ریخته شده و پس از چند ساعت با جاروبرقی تمیز می‌شوند.

استفاده از نفتالین برای خفه کردن بید

بوی قوی نفتالین، حشرات را فراری می‌دهد و گاز متصاعد شده از آن لارو ها را خفه می‌کند.

شستشو با بخارشوی

حرارت بالای بخارشو می‌تواند لارو و تخم‌های بید را از بین ببرد. با استفاده از بخارشوی می‌توانید قسمت‌های آلوده را نیز تمیز کرده و ضدعفونی کنید.

استفاده فوری از حشره‌کش پس از مشاهده بید

به محض مشاهده حشرات بید، می‌توانید از حشره‌کش‌های معمولی استفاده کنید. این کار به صورت فوری از تخم‌گذاری مجدد آن‌ها جلوگیری می‌کند، اما ممکن است لاروهای موجود در عمق فرش را از بین نبرد.

قرار دادن فرش در هوای گرم و خشک یا سرمای شدید

بیدها نسبت به دمای بسیار بالا یا بسیار پایین حساس هستند. قرار دادن فرش در هوای گرم و خشک (مانند زیر نور مستقیم خورشید برای چند ساعت) یا در معرض سرمای شدید می‌تواند آن‌ها را از بین ببرد.

ترکیب آبلیمو و سدر

آبلیمو به دلیل خاصیت اسیدی و سدر به دلیل بوی تند، برای دفع بید مناسب هستند. می‌توانید ترکیبی از آبلیمو و پودر سدر را به صورت موضعی روی قسمت‌های آلوده اسپری کنید.

استفاده از اسانس‌های گیاهی

بوی تند برخی گیاهان مانند نعنا، آویشن، اسطوخودوس و چای سبز، بیدها را فراری می‌دهد. می‌توانید اسانس این گیاهان را در گوشه‌های فرش اسپری کنید یا گیاه آن‌را به‌صورت خشک‌شده در زیر فرش قرار دهید.

ترمیم و رفو فرش پس از آسیب

با  وجود از بین بردن کامل بید، گاهی اوقات قسمت‌هایی از فرش آسیب دیده‌اند که باید توسط یک رفوگر ترمیم شوند تا از گسترش و خرابی بیشتر فرش جلوگیری شود.

جمع بندی مطالب

در این مقاله درباره اینکه آیا فرش ماشینی بید می زند و مسائل مهم مربوط به آن صحبت کردیم. بید زدن فرش می‌تواند ظاهر و عمر فرش را به‌طور جدی تهدید کند، اما با نگهداری صحیح، نظافت منظم و استفاده از روش‌های پیشگیری، به‌راحتی می‌توان جلوی بید زدن فرش را گرفت. هرچند فرش ماشینی به دلیل استفاده از الیاف مصنوعی، کمتر در معرض بیدزدگی است، اما اگر شرایط محیطی نامناسب باشد، همچنان احتمال آسیب وجود دارد.
اگر انتخابی مطمئن در برابر بید زدن فرش می‌خواهید، فرش ماشینی با الیاف اکریلیک هیت‌ست شده، مقاومت بالایی در برابر بید و پرزدهی دارد و انتخابی خوب برای سالها استفاده است.
در همین راستا، برای خرید فرشی با این ویژگی‌ها، فرش کاترین یکی از بهترین شرکت‌های تولید فرش ماشینی کاشان است. این مجموعه با تولید انواع فرش 1200 شانه، فرش 700 شانه، با کیفیت بالا و استفاده از نخ هیت‌ست شده، تضمین می‌کند که فرش شما علاوه بر مقاومت در برابر بید، دوام و زیبایی بی‌نظیری داشته باشد. با توجه به تنوع بالا و قیمت مناسب، فرش کاترین می‌تواند بهترین انتخاب برای شما باشد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله راهنمای خرید فرش را نیز مطالعه کنید.

سؤالات متداول

بهترین راهکار برای جلوگیری از بیدزدگی فرش چیست؟

نظافت منظم (جاروبرقی کشیدن دقیق، به‌ویژه در زیر مبلمان)، تهویه مناسب و جلوگیری از رطوبت، و قرار دادن فرش در معرض نور خورشید به صورت دوره‌ای، بهترین راه‌های پیشگیری هستند.

بیدزدگی در فرش‌های ضخیم و نازک چه تفاوتی دارد؟

در فرش نازک، آسیب سریع‌تر دیده می‌شود؛ ولی در فرش ضخیم، آسیب ممکن است پنهان بماند و عمیق‌تر شود.

آیا نگهداری فرش در انبار خطر بیدزدگی را افزایش می‌دهد؟

 بله، خصوصاً اگر محیط تاریک، مرطوب و بدون تهویه باشد.

آیا بیدزدگی فرش، قابل رفع است؟

 بله، اما باید سریع اقدام کرد و بخش آسیب‌دیده ترمیم یا تعویض شود تا گسترش پیدا نکند.

نشانه‌های بیدزدگی فرش چیست؟

نشانه‌های اصلی شامل دیدن حفره‌های کوچک در فرش، وجود فضولات ریز شبیه شن، تارهای ابریشمی نازک در اطراف بافت، یا بوی نامطبوع (نم) است.